Langedijk en Heerhugowaard zetten in op faciliteren van passende woonoplossingen

De bevolking vergrijst en mensen blijven steeds langer zelfstandig wonen. Er is hierdoor een groeiende vraag naar passende woonoplossingen, zowel voor wonen met zorg als voor wonen in elkaars nabijheid zonder zorg. Gemeenten Langedijk en Heerhugowaard willen deze vraag zo goed mogelijk faciliteren en zetten in op het realiseren van uiteenlopende oplossingen op het eigen terrein van inwoners, zoals een mantelzorgwoning, bouwen op een duokavel of kangoeroewonen.

Langedijk en Heerhugowaard vinden het belangrijk dat inwoners zo lang mogelijk in de eigen woonomgeving kunnen (blijven) wonen en naar vermogen mee kunnen doen in de samenleving. Door met meerdere huishoudens bij elkaar te wonen, kunnen mensen elkaar helpen. Dat kan gaan om de zorg voor ouders of grootouders, maar het is ook denkbaar dat grootouders andersom tijdens kantooruren op de kleinkinderen passen. Ook kan het zijn dat jongeren op het erf bij hun ouders willen of gaan wonen, al dan niet uit noodzaak (eigen woning te duur of niet beschikbaar).

Mantelzorgwonen
Voor mensen met een zorgindicatie is wonen met zorg al mogelijk met de rijksregeling voor mantelzorgwoningen (het Besluit omgevingsrecht). Van een mantelzorgwoning is sprake als een zorgvrager bij de mantelzorger gaat wonen of andersom en hiervoor een aan- of bijgebouw bij de woning van de mantelzorger geschikt wordt gemaakt, een tijdelijke mantelzorgunit aan de woning wordt gekoppeld, dan wel een aparte woning of woonunit op het erf van de mantelzorger wordt gerealiseerd.
Sinds november 2014 is er, in sommige gevallen, geen vergunning meer nodig voor plaatsing, wel gelden de minimale regels van het Bouwbesluit. Als een mantelzorgwoning niet voldoet aan de bebouwingsregels voor vergunningvrij bouwen, is deze vergunningplichtig en moet getoetst worden aan het geldende bestemmingsplan. Een mantelzorgwoning is altijd een tijdelijke woonruimte, die moet worden ontmanteld als de mantelzorgrelatie vervalt.

Vraag naar kangoeroewoningen
Bij de twee gemeenten zijn de afgelopen tijd ook enkele verzoeken binnengekomen of in een woning huisvesting kan worden aangeboden aan familieleden, vrienden of kennissen, zónder dat daarbij sprake is van mantelzorg (dus zonder zorgindicatie).
Deze verzoeken hebben vaak betrekking op het (ver)bouwen van een al dan niet bestaand bijgebouw tot kangoeroewoning of nieuwbouw van een kangoeroewoning op een nog te (her)ontwikkelen kavel. Als inwoners op deze manier vooruit willen lopen op een toekomstige mantelzorgrelatie, zien de gemeenten dit als een goede ontwikkeling. Met het oog op de bestuurlijke fusie per januari 2022 is dan ook voor de twee gemeenten samen een Beleidsnotitie Kangoeroewoningen Langedijk en Heerhugowaard 2021 opgesteld, waarin de voorwaarden staan voor het verlenen van planologische medewerking aan inwoning in de vorm van kangoeroewonen.

Gedeelde voordeur, eigen woning
In een kangoeroewoning, ook wel meergeneratiewoning, delen de bewoners een voordeur, maar hebben ze achter die voordeur een eigen woning. Er is geen gemeenschappelijk gebruik van verblijfsruimten en sanitaire voorzieningen. Het gaat om een in omvang kleinere één- of tweepersoonswoning die een in- of aangebouwd deel uitmaakt van de hoofdwoning. In de ene woning woont bijvoorbeeld een gezin met kinderen, in de andere woning de (groot)ouders. Het gaat dus niet om een extra zelfstandige woning, de kangoeroewoning krijgt geen eigen woonadres.
In tegenstelling tot een mantelzorgwoning, is een kangoeroewoning géén tijdelijke voorziening. Het is in principe een definitieve woonoplossing.

Duokavels
Een ander voorbeeld waar wonen in elkaars nabijheid mogelijk is op het grondgebied van de toekomstige gemeente Dijk en Waard zijn duokavels, zoals die onlangs werden verkocht in nieuwbouwwijk De Draai. In het kader van ‘zorgen voor elkaar’ kunnen mensen hier bijvoorbeeld als (groot)ouders en (klein)kinderen naast elkaar wonen in een twee-onder-een-kap woning. Maar ze kunnen er ook voor kiezen om samen met een bekende op de twee deelkavels een twee-onder-een-kap woning te laten bouwen (zonder zorgrelatie).